امروز میخوام در مورد ترانه و سبک های مختلف اون در موسیقی براتون مقاله ای بنویسم . امیدوارم اونو دوست داشته باشید و حتما در انتها نظراتتون رو برامون بنویسید .
اول از همه بیایین تا به یک تعریف یکسان برسیم . تعریف ها مون رو از ترانه یکی کنیم تا بتونیم بهتر با هم ادامه بدیم ؟
ترانه چیه ؟
به عنوان یک شکل هنری و ادبی، یکی از قدیمی‌ترین و شاید هم پرکاربردترین ابزار برای بیان و انتقال احساسات، افکار و ایده‌ها در ادبیاته . در اصل،یک متن شعر هست که با استفاده از کلمات، وزن، تنظیم و ریتم، احساسات و افکار را به صورت هنری و زیبا انتقال میده . این متن به‌طور معمول به همراه موسیقی اجرا میشه و میتونه بخشی اساسی از یک آهنگ یا قطعه موسیقی باشه .
آنها ممکنه در انواع مختلفی از ادبیات موسیقی، از جمله پاپ، راک، جاز، کلاسیک و …، و در زبان‌های مختلف ساخته و اجرا بشه. غالباً،شامل ویژگی‌هایی نظیر تکرار، تغییر فرمت، و تکنیک‌های شعری مختلف میشن که همه با هم به خلق یک تجربه هنری و شنیداری عمیقتر کمک میکنن.
با این توصیف،به عنوان یک ادبیات موسیقی، درواقع پلیست بین موسیقی و شعر که اجرای اون نه تنها احساسات مخاطب را به دلیل متن برانگیخته میکنه ، بلکه به خواننده یا شنونده اجازه میده تا با محتوای شعر و لحن موسیقی، تجربه‌ای عمیق از هنر برای خود داشته باشه.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با نحوه آهنگسازی در نرم افزار کیوبیس
تفاوت شعر و ترانه چیه ؟
- شاید به عنوان اولین تفاوت بین آن دو بشه به تفاوت زبان بین آنها اشاره کرد.ترانه زبان محاوره و به نوعی زبان کوچه بازار هست در حالی که شعر زبان معیار و کتابی هست.شعر زبان خاص خودش رو داره و یکی از دلایلی که گاها شعر ها نیاز به تفصیر دارن همین زبان کتابی و خشک اونها هست که شاید قابل درک برای عموم جامعه نباشه .
- نوع انتقال پیام متفاوت هست، ترانه مستقیم و بدون حاشیه ولی شعر از تشبیه، استعاره استفاده میکنه
- ترانه ارتباط بهتر و مستقیم و صمیمی تری با موسیقی داره ، گاهی دیده میشه که حتی ملودیهایی ساخته میشه و به نویسنده میگن که روی ملودی متن قرار بده در حالی که شعر اینجوری نیست.
- قوانین : اینکه برای شعر قوانین باید رعایت بشه ، ولی در ترانه تا حدی میشه هم رعایت بشه، هم نه.
- شعر خیال انگیزه، ولی ترانه الزاما خیال انگیز نیست.
- متن ترانه کوتاه تر هست نسبت به شعر .
اگه بخواییم قطعا میشه تفاوت های بسیار زیاد دیگه ای رو هم اضافه کرد اما در اینجا تلاش داشتم تا به زبانی ساده و محاوره چند تایی از تفاوت های بزرگ ترانه و شعر رو بیان کنم .
انواع ترانه و شعر
ترانه و شعر بسیار متنوع هستن و بسته به ویژگی‌های مختلفی که دارن، میتونن در گونه‌ها و سبک‌های مختلفی قرار بگیرن. در زیر، به برخی از انواع متداول اشاره می‌کنم:
- **عاشقانه**: این نوع معمولاً درباره عشق و روابط عاطفیه. غالباً شامل احساسات عمیق و شعور عشق و انتظارات و امیدهای مرتبط با اونه. ترانه سرا گاهی متن شعر یا ترانه رو به واسطه تجربه عاشقانه ای که داشته مینویسه .
حالا این تجربه میتونه تجربه خوبی بوده باشه یا تجربه دردکناکی از یک عشق بی سرانجام بوده که ترانه سرا اون رو تلاش کرده که به زبان بیاره و احساسات خودش رو به واسطه کلمات و جملات ادبی بیان کنه .
این روزها این سبک ترانه توی کشور ما طرفدار زیادی داره.
- **اجتماعی**: این نوع به موضوعات اجتماعی میپردازه ، از جمله عدالت اجتماعی، حقوق بشر، صلح و غیره. غالباً به منظور افزایش آگاهی عمومی یا حمایت از یک موضوع خاص خوانده میشه .
متداول ترین ترانه های اجتماعی رو میتونید توی موزیک رپر ها ببینید . شخص در حالی که به موضوع خاصی از اجتماع اشاره میکنه و نظر خودش رو در غالب صدای مردم بیان میکنه . با اینکه اون متن رو یه نفر نوشته اما داره از زبون تعداد زیادی از جامعه یا حتی غشر خاصی از مردم اجرا میکنه تا ناراحتی خودش و اون غشر رو به گوش مسئولین برسونه.
- **سیاسی**: این نوع در مورد موضوعات سیاسی و اقتصادی مختلفی هستن. غالباً برای بیان نظرات و انتقادات درباره سیاستمداران، نظام‌های سیاسی یا مسائل سیاسی خاصی نوشته و خوانده میشه.
- **مذهبی**: این نوع به موضوعات مذهبی مانند ایمان، ارزش‌های دینی، مراسم مذهبی و غیره اختصاص دارن . غالباً برای افرادی که باورهای دینی دارند، مهم و ارزشمنده. شاید زمانی که صحبت از ترانه های مذهبی میشه ناخود آگاه ذهنمون بره به سمت مداحی و مراسمی که توی ایران برگزار میشه اما خیلی از کشورهای حتی اروپایی مراسم مذهبی همراه با هنر و موسیقی دارن.
به عنوان مثال مسیحیان در سراسر دنیا موسیقی هایی دارن که آهنگسازی خاصی داره و این موسیقی ها در وصف مسیح و خدا نوشته شده و اونها این متن ها و آهنگها رو در مراسمات روزهای یکشنبه در کلیسا در غالب سرودهای نیایشی (معادل انگلیسی = hymn) اجرا میکنن . درواقع خدای خودشون رو در غالب موسیقی ستایش میکنن .
- **ترانه نوستالژیک**: این نوع به یادآوری خاطرات گذشته، دوران کودکی یا رویدادهای مهم زندگی مربوط میشن . غالباً با احساسات دلپذیر و عاطفی همراه هستن.
- **ترانه‌های هیجانی**: این نوع شامل احساسات قوی مثل خشم، ترس، شادی یا افسردگی هستن . غالباً اینها برای ایجاد تأثیرعمیق بر روی شنونده طراحی و نوشته میشن .
این فهرست تنها چند نمونه از انواع مختلف ترانه و شعر هستند و هر کدام میتونن در گونه‌ها و سبک‌های مختلفی شامل موسیقی نوشته و اجرا بشن.
استانداردهای یک ترانه چه چیزهایی هست ؟
استانداردها ممکنه بسته به سبک و نوع اونها متفاوت باشه، اما در کل، میتونیم به بعضی اصول و ویژگی‌های مشترک اونها اشاره کنیم. در زیر، بعضی از این استانداردها را بررسی می‌کنیم:
- **ساختار و فرمت**: شعر باید دارای ساختار و فرمت مشخصی باشه. این شامل تقسیم بندی به خطوط و استفاده از قافیه، وزن و ریتم مناسب هست.
- **استفاده از زبان شعری**: شعر باید از زبان شعری استفاده کنه که شامل استعاره‌ها و… باشن. این به تأثیرگذاری و زیبایی کلمات کمک میکنه.
- **تأثیرگذاری عاطفی**: یک شعر موفق باید توانایی تأثیرگذاری عاطفی بر روی خواننده یا شنونده را داشته باشه . برای این کار، احساسات شخصی و عمومی باید به خوبی بیان بشن.
- **مفهوم و ایده مرکزی**: هر شعر باید دارای یک مفهوم مرکزی یا ایده اصلی باشه که از طریق اون احساسات، افکار یا پیامی به خواننده یا شنونده منتقل میشه.
- **اصالت و نوآوری**: یک شعر موفق باید اصیل بوده و شامل نوآوری‌هایی در محتوا، وزن، و فرمت باشه تا جلب توجه و تأثیرگذاری بیشتری داشته باشه.
- **ارتباط با موسیقی**: در صورتی که شعر به عنوان قسمتی از موسیقی استفاده میشه، باید ارتباط و هماهنگی مناسبی با ملودی داشته باشه تا یک تجربه هماهنگ و یکپارچه برای شنونده ایجاد بشه.
این استانداردها تنها چند مورد از موارد مهمی بودند که برای خلق یک شعر لازم هست. اما در نهایت، هنر شعر و ترانه‌سرایی، هنری خلاقانه هشت که ممکنه بیشتر از این استانداردها پیچیده باشه و بسته به خلاقیت و انگیزه خالق، قوانین مختلفی را دنبال کنه .
خوب توی این قسمت از مقاله بیایید چند نفر از ترانه سراهای معروف معاصر رو بیشتر بشناسیم و ببینیم چی میشه که بعضی از ترانه سراها معروف میشن و بعضی دیگه با اینکه اثرات فاخری دارن هیچوقت اونقدرا اسم بزرگی به همراه ندارن .
چند تن از معروف ترین ترانه سراهای معاصر ایران .
. 1.**فروغ فرخزاد**: یکی از شاعران برجسته و معروف ایران که با شعرهای پراحساس و شناخته شده در زمینه‌های مختلف هنری و اجتماعی معروفه.
- **سیمین بهبهانی**: شاعری با شعرهای شاهکار و مفهومی که به شناخته شدن در سطح بین‌المللی رسیده.
- **سهراب سپهری**: شاعری که با شعرهای ساده و عمیق خودش، تأثیر زیادی روی ادبیات و فرهنگ ایران گذاشته.
- **نیما یوشیج**: یکی از شاعران معاصر ایران که با شعرهای غمگین و احساسی‌اش، محبوبیت زیادی بین علاقه مندان به ادبیات و شعر و ترانه کسب کرده.
- **سیاوش کسرایی**: شاعری که شاید عموما کمتر اسمشون رو شنیده باشیم اما با شعرهایی در زمینه‌های مختلف از جمله عشق، طبیعت و انسانیت فعالیت داشته معروفه .
چند نفر از صدها شعرایی که در ایران فعالیت داشتند رو نام بردیم و همانطور که می‌بینید، شاعران معاصر ایران از تنوع و توانایی‌های مختلفی برخوردار بودند و هر کدوم با شعرهای خودشون به شهرت و محبوبیت رسیدن.
اما یه سوال : چرا واقعا از بین هزاران شعرایی که از قدیم تا حالا فعالیت داشتند ، ما هر زمان که صحبت از ترانه و شعر میشه فقط اسم چند نفر به ذهنمون میرسه ؟
بهتر بگم چرا خیلی ها با اینکه هنرمندای خوبی بودن و بسیار قابل احترام بودن توی زمان خودشون به شهرت کافی نرسیدن ؟ چرا بعضی از ترانه سراها انقدر معروف و مشهور شدن و بعضی نه ؟
پیشنهاد مطالعه: میکروفون معروف مایکل جکسون
عوامل موثر در محبوبیت و معروفیت ترانه سراها و شاعران چی بوده ؟
محبوبیت و معروفیت شاعران اغلب به عوامل متعددی وابسته بوده . در زیر، به برخی از این عوامل اشاره می‌کنم:
- **توانایی خلاقیت **: شاعرانی که توانایی خلاقیت و هنری بالایی داشتن و قادر به خلق اشعار و ترانه‌هایی جذاب و متفاوت بودن ، معمولاً مورد توجه بیشتری قرار میگرفتن.کسایی که از زمان خوشون با اصطلاح جلوتر بودن یا نکاتی رو در اشعارشون اشاره میکردن که برای مردم اون زمان جدید بوده و این جدید بودن باعث معروفیت اونها شد.
- **قابلیت ارتباط با مخاطبین**: ترانه‌سراها و شاعرانی که موفق به برقراری ارتباط عاطفی و فرهنگی با مخاطبین خود شدن، اغلب مورد استقبال و توجه بیشتری قرار میگرفتن. این ارتباط میتونست از طریق مضامین مورد علاقه مخاطبین یا زبان شعر و ترانه باشه.
- **شناخته شدن و ترویج**: ترانه‌سراها و شاعرانی که تونستند اثرات خودشون رو به خوبی ترویج کنن و در محیط‌های مختلف شناخته بشن، اغلب از محبوبیت و معروفیت بیشتری برخوردار بودن.
- **زمان و شرایط اجتماعی**: شرایط اجتماعی و فرهنگی هر زمان، تأثیر زیادی بر محبوبیت و معروفیت ترانه‌سراها و شاعران داشته و داره. بعضی از زمان‌ها و شرایط ممکنه برای رشد و توسعه هنرمندان مساعدتر باشه. در واقع بخاطر همین موضوع هست که گاهی دیده میشه یه شاعر یا هنرمند در زمانی غیر از زمان حیاط خودش به شهرت برسه . در حالی که در زمان حیاط خودش خیلی معروف نبوده بعد از مرگ در زمانی متفاوت به شهرت میرسه.
چرا برخی از ترانه سراها با اینکه اثرات فاخری دارن اما به شهرت نمیرسن ؟
وجود ترانه‌سراها و شاعرانی که به نظر ما اثرات فاخری دارن اما به شهرت نمیرسن، میتونه به دلایل مختلفی باشه. بعضی از این دلایل عبارتند از:
- **عدم شناخته شدن**: گاهی اوقات، ترانه‌سراها و شاعرانی که اثرات فاخری دارن، به دلیل عدم شناخته شدن و کمبود ترویج، از شهرت بهره‌مند نمی‌شن. در صنعت موسیقی و ادبیات، شناخته شدن و ترویج اثرات بسیار حائز اهمیته. این موضوع درواقع همون دیده شدنه! هر هنرمندی نیاز به دیده شدن داره و وقتی میتونی به شهرت برسی که اثراتی که تولید میکنی دیده بشه . حالا چه شاعر باشه ، چه آهنگساز و چه خواننده.
- **رقابت شدید**: صنعت ادبیات پر از رقابته و گاهی اوقات حتی ترانه‌سراها و شاعران با اثرات فوق‌العاده هم ممکنه در میان رقبای قوی و بیشمار دیده نشن.
- **ترجیحات مخاطبین**: ترجیحات مخاطبین نیز نقش مهمی در شهرت و موفقیت هنرمندان داره. گاهی اوقات، اثرات فاخر ترانه‌سراها و شاعران با سلیقه و ترجیحات مخاطبین همخوانی نداره و این میتونه باعث عدم شهرت اونها بشه.
البته یکم قبل تر اشاره کردیم که گاهی شعرا بخاطر درک و شعور والایی که داشتن در زمان خودشون خیلی سطح بالاتری از جامعه و مردم زمان خودشون داشتند و سالها پس از اون با اثراتشون شناخته شدن و سالها بعد ادمها قدر آثاری که اونها تولید کردن رو دونستن . البته متاسفانه …
- **عوامل خارجی**: عوامل خارجی مثل شرایط اجتماعی و فرهنگی، تغییرات در بازار و ادبیات، و تغییرات در تکنولوژی نیز میتونه بر شهرت ترانه‌سراها و شاعران تأثیر گذار باشه.
به طور کلی، شهرت و موفقیت هنرمندان در صنایع هنری نتیجه ترکیبی از توانایی‌های هنری اونها، ترویج اثرات، شناخته شدن، ترجیحات مخاطبین، رقابت و عوامل خارجی هست. اگر این عوامل به طور هماهنگ عمل نکنن، حتی هنرمندان با اثرات فاخر هم ممکنه به شهرت نرسن.
