19.اهمیت ریتم در موسیقی (پارت دوم)

ریتم در موسیقی
اهمیت ریتم در موسیقی (پارت دوم)

نکته مهم : این مقاله تنها بخشی از گفت و گوی مورد بحث (اهمیت ریتم در موسیقی -پارت دوم) میباشد . لطفا برای استفاده هر چه بیشتر، فایل صوتی این پادکست رو گوش کنید .

همچنین میتونید پارت اول پادکست ” اهمیت ریتم در موسیقی “ رو با کلیک بر روی آن بشنوید . 

من به دوستان توصیه میکنم که آلبوم ارایش غلیظ آقای محمدرضا شجریان رو گوش کنند چون ایشون یکسری ساختار شکنی ها انجام دادن و خوندنش رو در فضای موسیقی و چهچهه های سنتی و در خیلی جاها با سازبندی راک و گیتار بیس و غیره است و ما نمیتونیم بگیم چون موسیقی سنتی است نباید درامز در اون دیده بشه و چون موسیقی پاپ است نباید سنتور هم دخیل باشد. این تلفیق ها اگر به درستی و با دانش انجام بشه به نظر من هیچ مشکلی ندارد.

بنابراین به نظر من در اینجا میرسیم به سوال شما و جواب کوتاه بنده در انتها و در ادامه ی مبحث ریتم در موسیقی ، موسیقی سنتی هم باید از ریتم تبعیت کند و یکسری از موسیقی ها در سبک های کلاسیک که اصطلاحا فضای بدون متر دارند و حالت رومنس هستند میشود اون قطعه رو بدون مترونوم ضبط کند اما بازم توی ذهن خوودش یکسری طراحی ها میگذره و معمولا این زمانی صورت میگیره که ساز سولو است.(یعنی وقتی تک نوازی پیانو است)

وقتی ساز از یکی به دوتا تبدیل بشه نیاز به یکسری هماهنگیا داره که اگرقابل ریتمیک در اون نباشد نوازنده رو خیلی اذیت میکنه و معمولا هماهنگی هم سخت میشه.

دنبال کردن یک ساز کوبه ای برای حرفه ای شدن

انزو حکمت:

حالا من روی تایید حرفت دیشب داشتم با یکی از اساتید آواز ایرانی صحبت میکردم و جالب بود که ایشون تاکید میکردن کسی که میخواد حرفه ای آواز رو دنبال کنه ، حتما باید یک ساز کوبه ای رو بلد باشه و بتونه بزنه و ریتم در موسیقی رو بدونه .

آرمین ضرابی:

اینم بسیار صحبت قشنگی بود و این صحبت بسیار درست است ولی از نظر خودم با اجازه ی شما واژه ی “باید” رو از روش برمیدارم.ریتم شناسی رو یک فرد میتونه با هرسازی یاد بگیره.مثلا کسی که خواننده است و دوست نداره ساز بخره (که البته ما توصیه میکنیم واقعا هرخواننده ای یک مقدار و در حد دست و پاشکسته ای بتواند یک ساز رو اجرا کند)

یک خواننده باید آموزش ببیند و اگر درست آموزش ببینه و مترونوم و الگوهای ریتمیک رو خوب یاد بگیره ، ریتم در موسیقی رو خیلی آروم میتونه با استفاده از پاهاش بزنه.(این موضوع با کلاس ریتم شناسی میسر میشود) و در این صورت لزومی نداره که یک ساز بگیره و بیشتر از این به نظر من خواننده ها به جای تمرکز روی نواختن ریتم ، باید شنیدن ریتم در موسیقی رو یاد بگیرن و ریتم در موسیقی رو آنالیز کنند.(در اجرای هتل کالیفرنیا از اجرای ایگلز نوازنده ی درام و خواننده یک نفر میباشد.)

نمیشه بگیم یک خواننده در عرض یکسال ریتم  در موسیقی رو یاد بگیره و مثل گروه ایگلز بشه.یک نوازنده باید بتونه در موسیقی های چهارچوب مشخص،ریتم های آن رو آنالیز کند.قرار نیست طراحی ریتم در موسیقی انجام بده یا درآمز اون رو بزنه ولی این رو بدونه که در فلان ریتمف باید چجوری بخونه و سرضرب های این ریتم کجاست و ترکیب آن با چه ریتم های جذاب میشود؟

اگر بخوام یک مثال برای دوستان بزنم ، همونجور که شما راجب محسن نامجو فرمودید  و همچنین داریوش و گوگوش و هایده و مهستی و عارف و قمیشی ، باز هم تفاوت هایی در کارهای آن ها وجود داره ولی میخوام بگم یکسری خواننده ها کارهایی رو میکنند که وقتی میشنویم برای ما جذاب است.(مثل آقای داریوش که بسیار در زمینه ریتم در موسیقی تبهر دارند)

یکی از دلایلی که من میتونم برای اقای داریوش بیارم موقعی که با ۀهنگ های آقای داریوش میخونن یه وقتایی زودتر و یه وقتایی دیرتر میخونن و من میخوام راجب علت آن صحبت کنم.آقای داریوش برای تسلطی که روی ریتم در موسیقی داره اصطلاحا با ریتم بازی میکنه یا با مترونوم درخوندن بازی میکنه(یعنی جایی که انتظار داری داریوش بخونه ، اون اینکارو نمیکنه ولی یهو یکجایی میخونه که تو متعجب میکنی)و اینها حاصل سال ها اموزش و اگاهانه است یا مثلا د ر خانم ها،خانم گوگوش این تسلط رو دارند.

در آهنگ دو پنجره ی گوگوش که فضای این اهنگ اسلو راک یا فضای 8/6 سنگین است و اون نوازنده درامز یا گیتار بیس استارت کار رو با الگوی ریتم 4/4 زدند(برای درک بهتر،ویدیوی آموزشی این صفحه رو ببینید) و خانم گوگوش اینقدر ماهرانه با اجرای خودش، اینها رو روی ریتم اسلو راک اوورد که من اونجا فهمیدم چرا به ایشون، گوگوش میگن

خانم گوگوش با خوندن خودش به گروه حالی کرد که ریتم رو اشتباه گرفتید و بعد از چند اجرا درست شد،درصورتی که اگر هم خواننده ی دیگری بود ممکن بود علاوه بر گروه خودش هم اشتباه کند.(وقتی ما از حرفه ای بودن صحبت میکنیم منظورمون همینه)

برای من و شما هم خیلی پیش اومده و من به شخصه برام خیلی پیش اومده که خواننده ها و نوازنده ها رو در زمینه ریتم در موسیقی مجبور شدم جمع کنم.(یعنی یهو یک خوانند زودتر یا دیرتر خونده و توی پاساژ وارد شده و خونده)و اونجا بحث تک نوازی مطرح نیست و برعکس بحث گروه نوازی مهم است.اگر هرکدوم از ما خطایی کنیم که این خطا خیلی تابلو بشه آبروی کل گروه زیرسوال میرود بنابراین من باید به بقیه کمک کنم که کارگروهی خوبی دربیاد.(حتی گاهی سرعت را با نوازنده ها کم و زیاد کنیم)

میزان مسلط بودن خواننده یا نوازنده به ریتم در موسیقی

انزو حکمت:

حالا من یک پرانتزبه کسایی که دارن صدای ما رو میشنون بگم که این تعریف هایی که ما داریم میکنیم برای اینه که اهمیت ریتم رو در موسیقی نشون بدیم و قطعا اگر نوازنده یا خواننده درک درستی از ریتم در موسیقی داشته باشه و مسلط باشد هیچوقت باعث نمیشه سرعتش کم یا زیاد شود.همانطور که شما در اجراها و خواننده ها و نوازنده ها و گروه های حرفه ای دنیا مثل سانسانا میتونی نگاه کنی که کل گروه اکسنت هایی میزنن که شما برای بهتر متوجه شدن باید چندبار اون ها رو گوش بدی.

تمام حرفامون فقط روی تاکید این موضوع است که درک و فهم ریتم بسیار مهم است .

رامین ضرابی:

دقیقا همینطوره و ما واقعا اگر چیزی هم میگیم بالاخره خیلی از عزیزانی که ما با اون ها همکاری کر دند دوستان و عزیزان ما هستند ولی خب به هنظر من یه جاهایی نقد سازنده است و انتقاد باید مطرح شود و خب واقعا من موزیسین با کسی که چندین اجرا در حد خودش داشته رو باید بگم که متاسفانه اینقدر که توی استودیو،گروه های موسیقی اجرای زنده و در تمرین ها چه از جانب خواننده ها و چه نوازنده ها  با مشکل ریتم در موسیقی مواجه شدم ، با هیچ چیز دیگه ای در این سالها مواجه نشدم .

البته اینو هم بگم ، شاید چون ما سازمون کوبه ای است ناخوداگاه یک مقداری با ذره بین بزرگتری به ریتم در موسیقی نگاه میکنیم ولی خب واقعا حتی اگر ذره بین هم دستمون باشه ، ذره بین بدی نیست .

انزو حکمت:

الان میدونی  داستان چیه؟مثلا من این یکسال و خورده ای که در انگلیس زندگی میکنم به واسطه ی شغلم خیلی نوازنده های حرفه ای رو میبینم به نظرم این که میگیم “من خواننده ام یا من نوازنده ام پس نباید ریتم رو در موسیقی بشناسم”، دلیل خوبی نیست.اینجا نگاه میکنیم ،نوازنده ای که هر سازی رو الان میزنه قبلا یک سازز کوبه ای رو زده یا حداقل یک درکی از ریتمی که میزنی و دارد و نکته ی جالبی که داره اینجا درک ریتم و یادگیری ریتم در موسیقی جزو پایه های اولیه شروع موسیقی برای فرد است.

تفاوتی نمیکنه شما در چه سنی موزیک رو شروع میکنی یا اینکه چه سازی رو برای شروع به نواختن انتخاب کنی و اول باید این دوره ی ریتمیک رو بگذرونی. همانطور که ما در موزیک های پایه میتونیم ببینیم که یکی از ادباتی که استادها معرفی میکنن به بچه ها ، سازهای کوبه ای است ولی نمیدونم چی میشه وقتی سن میاد بالاتر و مثلا یه نفر از 16/17 سالگی میخواد یک ساز رو یاد بگیره ،ریتم شناسی رو به اون یاد نمیدن و فکر میکنم این یک ضعف در موسیقی پایه ما است.

رامین ضرابی:

انزو جان ، بسیار نکته ی خوبی رو گفتی و خیلی از مدرس های ما در زمینه ی کودک، یکسری مشکلات وجود داره که بسیار هم سخت است و به صبر نیاز داره اما چیزی که متاسفانه وجود داره اینه که اون موسیقی های کودک که الان آموزش داده میشود و هنرجوهاشون برای آموزش یک ساز تخصصی تر پیش ما می آیند ،میبینیم که اونا در زمینه ی ریتم هیچی یاد نگرفته و چیزی که باهاشون کار شده در واقع فقط فواصل زمانی نت ها و ارزش زمانی نت ها به صورت خیلی محدود است.

خب درسته که این موضوع از حوصله ی بچه ها خرجه و نمیشه بحث رو تخصصی و پیچیده کنیم ولی میخوام بگم عملا اون ها ریتم رو کار نکردند و چه بسا متاسفانه من میبینم که در زمان سر کلاس موسیقی بودن از مترونوم استفاده نمیشود و چرا نباید استفاده بشه؟این اتفاق ممکنه بیوفته که اون استاد روی میز ضرب بزنه ولی خب آشنا شدن با مترونوم رو با بچه ها کار نمیکند .ما دیجیتال نیستیم که بگیم اگر داریم یک ریتم رو میشماریم حتما اون شمارش درست است یا خیر.

بنده که نوازنده ی درامز هستم و درسال 81،درامز رو شروع کردم ، بنده تا همین الان که ساز درامز میزنم ،نمیتونم ادعا کنم در اجرای لایو(یعنی جایی که مترونوم و چیزای دیگه وجود نداره) از اول تا انتهای یک آهنگ سرعت ثابتی دارم . من انسان هستم و اون خطای فنی رو ممکنه داشته باشم و ما با مترونوم کار میکنیم که خطامون به حداقل میزان خودش برسه وگرنه هیچکس به صفر نمیرسد(حتی کسی که به شدت حرفه ای است)

کی که با مترونوم کار نکنه ممکنه آهنگ با سرعت 90 شروع شود ولی تموم شدن آن با 110 شود یا حتی 75 شود ولی کسی که با مترونوم کار کرده ، سرعت 90 ان به 92 یا 94 یا 86 و 88 برسد ، اتفاق خاصی نمیوفتد.توی استودیو ممکنه که تنظیم کننده بتونه برات این سرعت و ریتم در موسیقی رو تنظیم کند ولی در کنسرت فقط خودت باید این موضوع رو هندل کنی و از تجربه ات توی ریتم در موسیقی و مترونوم استفاده کنی.

ما ادعامون بر اینه که سعی میکنیم کمتر سرعتمون کم و زیاد بشه ولی بهتره اینوهم برای دوستان اضافه کنم که توی مدت زمان سه دقیقه(چون حداقل میزان یک ترک موسیقی 5/2 الی 3 دقیقه است)،اگر اجرایی داریم ، سرعت در طول این اجرا کم و زیاد میشود.(مثل موج دریا)

صفحات مرتبط

خرید ترانه و ملودی

سفارش تنظیم و میکس

آثار تولید شده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *