رستگاری در شاوشنگ
انزو حکمت: سلام خدمت شما دوستان عزیز امیدوارم که خوب باشید با دهمین پادکست از سری پادکست‌های سایت انزو حکمت در خدمت شما هستیم .
امروز میخواییم در مورد نقد و بررسی دوبله فیلم رستگاری در شاوشنگ صحبت کنیم و این افتخار رو دارم تا در خدمت دوست عزیزم ابوالفضل بوستانی باشم تا از اطلاعاتش و سواد بالایی که در زمینه دوبله و مدیر دوبلاژی که داره استفاده کنیم و در رابطه با یک فیلم خیلی خوب می‌خوایم صحبت کنیم و کلی اتفاقات خوب میفته به نظرم.
ابوالفضل بوستانی: منم سلام دارم خدمت شما و تمام مخاطبینت و تمام شنوندگان عزیز پادکست ، امیدوارم که بازم بتونیم در کنار همدیگه یک سری اطلاعات مفیدهم در مورد نقد فیلم و هم دوبله و هم در کل ساز و کار در واقع این کار به دوستان ارائه بدیم و بتونیم مثمر ثمر باشیم منم ازت ممنونم که دعوتم کردین مرسی.
در مورد فیلم رستگاری در شاوشنگ یا رهایی از زندان شاوشنگ که واقعا فیلم شاهکاری بوده و بسیار فوق‌العاده. این فیلم محصول سال ۱۹۹۴ هست. معمولا در اون دوره یعنی در سال ۱۹۹۴ خیلی فیلم‌های قدر قدرت ، خیلی فیلم‌های رده بالا وارد بازار شدند.
در کل عدد ۱۹۹۴ طلاییه برای دوست داران فیلم و این فیلم رستگاری در شاوشنگ هم جز همون فیلم های شاهکار این سال حساب میشه .
در همون سال فیلم لئون پخش شد حرفه‌ای ، اگر یادت باشه ژانر تیلدا ، همون سال فارست گام اومد که اصلاً دیوانه وار همه می‌پرستنش . در کل فیلم‌هایی که مربوط به ۱۹۹۴ هست کلاً فیلم های عجیب و خوبی تولید شده .
فیلم رستگاری در شاوشنگ بر پایه رمان کوتاه ریتا هیروس هست که ریتا هیروس و رستگاری در شاوشنگ در واقع نوشته ۱۹۸۲ که نویسنده اون استیون کینگ هست که همه ما با اون آشنا هستیم . این نویسنده ، نویسنده رمان‌های بسیاری از فیلم‌هایی است که ازش اقتباس شده .مثل فیلم کری ، مینزوری ، اتاق ۱۴۸۰، که ساموئل جکسون بازی کرده بود و خیلی هم معروف بود، فیلم درخشش که جک نیکلسون بازی کرد ، فیلم دلقک قاتل ، فیلم مسیر سبز یا دالان سبز ، که خیلی فیلم شاهکار و معروفیه که انشالله در آینده حتماً در موردش صحبت میکنیم.
یکی از سوال هایی که قبل از این بود و خیلی اهمیت داشت این بود که در واقع آیا استیون کینگ که نویسنده رمان‌های ترسناک و وحشتناک هست آیا می‌تونه فیلم درام و ملودرام نویسندگی بکنه؟
و با نویسندگی فیلم رستگاری در شاوشنگ نشون داد که بله میشه و یکی از عجایب این ماجرا همینه. چون اغلب فیلم‌های استیوین کینگ یعنی در واقع نویسندگیش در مورد رمان‌های ترسناک بوده.
یکی از سکانس‌های فیلم رستگاری در شاوشنگ که اتفاقاً به دوبلورها هم مربوط میشه و جالبه که بدونن ،در یک جایی از فیلم ، اولین بار اندی (شخصیت اصلی فیلم ) در خود همین رستگاری در شاوشینگ با رد (شخصیت سیاه پوست فیلم ) تازه می‌خواد صحبت بکنه یا جیک تو جیک بشه در همون زمین بازی بیس بال ، اون سکانس 9 ساعت طول کشیده.
۹ ساعت …! حالا چرا ۹ ساعت ؟ چون کارگردان معتقد بوده که اون دیالوگی که باید در بیاد ، در نمیومده و ۹ ساعت شخصیت رد داشت توپ پرتاب می‌کرده و این کار تا جایی ادامه پیدا کرده که روز بعد مرگان فریمن (شخصیت رد ) با آتل به صحنه فیلم برداری میاد.
انقدر دستش درد گرفته بوده ولی براش مشکلی نبود . در واقع با رغبت و با غیرت خودش حرکت کرده . حالا ببینید یه بازیگر که تازه نفس بوده و در واقع میتونیم بگیم در اوج خودش قرار گرفته بوده ، این کارو کرده بوده در حالی که میتونسته از معروفیتش استفاده بکنه و شاید به کارگردان فشار وارد کنه و ادعا داشته باشه
می‌خوام بهتون بگم که اونها برای فیلم رستگاری در شاوشنگ چقدر زحمت میکشیدن . حالا من باز برمی‌گردم به دوبلور یا مدیر دوبلاژ که اونها باید چقدر حرفه ای و خوب رفتار کنن ، وقت بزارن تا بتونن این صحنه ها رو به خوبی در بیارن و حق مطلب رو ادا کنن .
خود همین کارگردان وقتی که می‌خواست داستان فیلم رستگاری در شاوشنگ رو از استیون کینگ ، نویسنده داستان بخره ، یه چکی به مبلغ هزار و خورده‌ای دلار براش کشید که وصول بکنه ، ولی استیوین کینگ خودش گفت که من چک آقای دارامونت رو گرفتم و هیچ وقت من این چکه رو نقد نکردم .
این چک رو من قاب گرفتم و گذاشتم توی خونم و گفتم به هر حال این شخص یک کارگردانی میشه که معروف میشه . در اینجا داستان ،داستان باورهاست و اتفاقاً در خود فیلمم این داستان ، داستان باورهاست.
فیلم بر مبنای دو شخصیت می‌چرخه .یک شخصیت (اندی) که نماد امید هست نماد به قول معروف خودباوری هست ، نماد دوراندیشی هست و از اون طرف یک شخصیت ( رد ) نماد تغییر پذیری هست ، نماد انعطاف پذیری هست ، نماد باور کردن به دوست هست ، نماد وفاداری هست.
من در مورد مدیر دوبلاژ خدمتتون عرض میکنم که مدیر دوبلاژ این فیلم جناب مرحوم استاد ناصر طهماسب هست که چند ماه پیش ما ایشون رو از دست دادیم . یکی از گوینده‌های قدر قدرت که البته در موردشون نقدهای بسیاری شده که من دلم نمی‌خواد اینجا بازش بکنم.
ایشون متولد جهرم هست و بزرگ شده تهران و در واقع اونجا از اساتیدی مثل آقای لطیف پور مثل آقای خدابیامرز کاملی یا آقای سعید شرافت ، جناب آقای احمد رسول‌زاده از اینها به عنوان استاد یاد میکنه و خودش هم یکی از اساتید بسیار بزرگ دوبلاژ بوده که به خاطر صدای خاص و منحصر به فردش در نقش های مرموز بیشتر ایشون رو به کار میبردند.
و بسیار باهوش در زمینه انتخاب گوینده‌ها و بعضی اوقات نحوه دیالوگ نویسی اگه سر دماغ بودند و خیلی چیزهای دیگه .
امیر جان این فیلم دو تا دوبله داره یک دوبله موسسه بود که چندین سال بعد تر از دوبله صدا و سیما انجام شده اما این دوبله ای که در موردش صحبت میکنیم همون دوبله صدا و سیما هست که آقای جلال مقامی به جای اندی دوفرین نقش آفرینی کرد ، آقای حسین عرفانی به جای مورگان فریمن و شخصیت رد بود .
و دیگر دوبلورهای این فیلم جناب آقای تورج مهرزادیان ، آقای پرویز ربیعی ، آقای محمدعلی دیباج ، آقای افشین زی نوری و …
دلیل فروش پایین رستگاری در شاوشنگ در هنگام انتشار
امیر جان این فیلم در زمان انتشار بر روی پرده سینما فروش چندانی نداشت اما با این وجود میتونیم امروزه ببینیم که در رنکینگ جهانی یا imdb رتبه اول رو داره‌ها . یعنی اول رستگاری در شاوشنگ هست بعد فیلم پدرخوانده.
اما اون زمان اصلاً فروش نداشت چرا ؟
1- چون اعتقاد خیلیا بود که همزمان با فیلم های دیگه معروف اون زمان انتشار پیدا کرد. و این همزمانی باعث شد که اقبالش کم شه .
2- در یک برنامه تلویزیونی از آقای مورگان فریمن دعوت کردن و آوردن تا در مورد فیلم صحبت کنن و زمانی که ازش پرسیدن چرا فروش فیلم کم بود آقای فریمن گفت شاید به خاطر اسمش باشه .
اینکه اسم بسیار طولانی داره .اکثرا اسم‌های مختلف سینمایی دو سیلابی بودند اون زمان و رستگاری در زندان شاوشنگ خیلی طولانی بود برا این فیلم. اون موقع احساس می‌کردن مسخره باشه این فیلم یا فیلم جذابی نباشه .
3- یکی از عوامل دیگه این بود که شاید در فیلم چون زن وجود نداشت اون فیلمم جذابیت خاصی نداشت . ما فقط دو یا سه زن رو در طول فیلم میتونیم ببینیم . یکی زن بانک دار که در سکانس های اولیه دیده میشه و دیگری اون زن آخری در بانک هست . که تمام اینها هم دیالوگ های کمی دارن .
دوستان هنرمند این مقاله تنها مقدمه ای از پادکست رستگاری در شاوشنگ میباشد که برای درک بهتر نوشته سده . پیشنهاد میکنم ادامه پادکست رو بشنوید .
