دیالوگ نویسی
نکته مهم : این مقاله تنها بخشی از گفت و گوی مورد بحث ( دیالوگ نویسی ) میباشد . لطفا برای استفاده هر چه بیشتر، فایل صوتی این پادکست رو گوش کنید .
انزو حکمت :
سلام به تمام شنوندههای سایت انزو حکمت خیلی خوش اومدید به سری پادکستهای سایت انزو حکمت . امروز در خدمت دوست و استاد گرانقدر ابوالفضل بوستانی هستم و این پادکست اختصاص داره به تمام دوستداران دوبله و فیلم .
ابوالفضل بوستانی :
سلام عرض میکنم خدمت شما و شنوندگان عزیز پادکست انزوحکمت بازم تشکر میکنم امیر جان از محبت شما دعوت مجددتون.
انزو حکمت :
همونطور که با همدیگه صحبت کردیم امروز قراره در رابطه با دیالوگ نویسی صحبت کنیم و دیالوگ نویسی همونطور که دوستان عزیز میدونن یکی از ارکان اصلی و مهم دوبله و همچنین فیلم نویسی هست ابوالفضل جان بیشتر برامون توضیح میدی لطفاً.
ابوالفضل بوستانی :
خواهش میکنم ممنونم ازت . به قول قدیمیها الوعده وفا ما وعده داده بودیم که در خصوص دیالوگ نویسی صحبت بکنیم . بیشتر از اون بگم خدمتتون ما امروز دو بخش داریم در واقع بخش اولمون در مورد دیالوگ نویسی هست و بخش دوممون در مورد نقد فیلم هست و فیلم امروزمون در مورد کازینو رویال هست یعنی از سری فیلمهای جیمز باند.
و چقدر نقش اساسی و مهم دیالوگ نویسی داره این وسط و چون این سری از جیمز باندها بیشتر دیالوگ محور هست به موازاتش اکشن هم قرار داره این کار دیالوگ نویسی میتونه تو این هم تاثیر داشته باشه و یعنی در واقع نمود خوبی داشته باشه .
اما در مورد دیالوگ نویسی که فرمودید. در واقع وهله اول این کار یه سری پیش نیازها داره من در مورد پیش نیازهای دیالوگ نویسی میخوام خیلی برگردم عقب و ممکنه این فصل یکم طول بکشه ولی خب به هر حال به قول خودت ما پارت پارتش میکنیم که بچهها با جزئیات بیشترش آشنا بشن و بدونن .
دیالوگ نویسی که خیلی به زعم دوستان ساده هست چقدر میتونه ابعاد پیچیدهای داشته باشه. من در مورد نقد دیالوگ نویسی میخوام خدمتت عرض بکنم نگاه کنید.
دیالوگ نویسی راه اصلی تبادل از زبان مبدا یا همون منبع است به زبان مقصد یعنی در واقع شنونده به گوش مقصد یعنی شنونده که بتونه اطلاعات رو دریافت بکنه و این اطلاعات یعنی اطلاعات فیلمی و سینمایی نکته بارز و مهمش در مورد گفتار اینه که ما بتونیم اون بوی اون فرهنگ رو درک کنیم . هم فرهنگ غربی فرهنگ شرقی فرهنگ میانه یا یه فرهنگ افریقایی را بتونیم درکش بکنیم لمسش بکنیم.
این اولین چیزی که ما باهاش برخورد میکنیم برای در واقع دیالوگ نویسی ترجمه است. یعنی ترجمه ای که به دست مدیر دوبلاژ میرسه . قبل از اینکه ما بخوایم در مورد این موضوع صحبت بکنیم من میخوام بگم که انشالله برای پادکستهای آینده در مورد مترجم و بحث مترجم میخوام صحبت کنم .
این درواقع بحث گستردهای داره صحبت کردن در موردش که حالا شخص باید دانش آموخته در واقع زبان مبدا حالا انگلیسی یا آلمانی یا هرجا تو همون کشور باشه با زبان و گویش محلی اونجا گفتگو بکنه و خیلی موارد دیگه که حالا من بسطش نمیخوام بدم .
در واقع همراه فیلم یک دیالوگ لیست میاد. این دیالوگ دیالوگ لیست در واقع به اسم تقطیع و تداوم هست یعنی قطع کردن و تداوم که در واقع دیالوگ رو اونجا مینویسم و شماره گذاری میکنند و اسم میگذارند اسم کاراکترها رو مینویسند.
البته دیالوگها رو دو دسته داریم یک دستهاش اینه که بر اساس شنیدار هست یعنی طرف مترجم میاد میشنوه میشینه مینویسه و بدون اینکه مثلاً علامت بزنه که این شخص مال کیه یا مثلاً این دیالوگ مال کیه در چه ثانیهای پخش شده چه جور شده .
اما اون دیالوگ لیست کامل در واقع کاملترین نوع نوشتار هست یعنی در اونجا شخصیتها نامگذاری شده ، علامتهای اختصاری گذاشته شده و در واقع شخص میاد و صحبت میکنه و ثانیهها رو دقیقهها رو میگذاره که مدیر دوبلاش اشراف کاملی داشته باشه .
چرا ما این رو میگیم که باید دیالوگ لیست کامل باشه ؟ به خاطر اینکه همه فیلمها امیر جان انگلیسی زبان که نیستند ، ما فیلمهای اروپایی داریم فیلمهای لهستانی داریم فیلمهای آسیای مرکزی داریم فیلمهای آسیای دور داریم اگر مدیر دوبلاژ به زبان انگلیسی مسلط باشه خب کارش راحتتره میتونه کارشو انجام بده حتی اگر مثلاً شماره گذاری نشه اون موقع فیلم آسیایی طرفیم باید چه کاری بکنیم ؟
اون موقع است که این علامت گذاریا کدگذارییها میتونه بهمون کمک بکنه حالا این یه بخشش بود که من میخواستم فقط یه مقدمهای در مورد در واقع ترجمه داشته باشم.
اما گفتم ما یه پیش نیاز داریم برای دیالوگ نویسی باید داشته باشیم .نگاه کنید دیالوگ نویسی پشتوانه میخواد چرا؟
چرا؟ چون نگاه کنید سینما در واقع داستان و طیفهای مختلفی داره .در حوزههای سیاسی هست ورزشی هست هنری هست حقوقی هست تاریخی هست فضایی هست یا اجتماعی بعد تنوع زیادی داره .
درش اقتباسهای ادبی کهن و ادبی کهن یا نوین توش هست یعنی تو این طیفه هست . اولین کاری که باید بکنه اینه که به روادید یعنی رویدادهای ایران و جهان کنجکاوانه مصرانه دنبالش باشه مقابلنامههای قدیم و جدید باید خیلی خوب پیگیری بکنه پیماننامههای دوستی تجاری حتی شخصیت سیاسی باید کم و بیش بشناسه دانش جغرافیاییش باید زیاد باشه.
حکومتها ، نوع حکومتشون ، پول رایجشون رو باید بشناسه از تاریخ ملتها ملتهای قدیم ، پادشاهاشون ، مختراشون ، اونایی که نوآور بودن تو این زمینه باید اطلاعات داشته باشه .
رویدادهای سینما رو باید دنبال بکنه ، مکاتب ادبی را باید دنبال بکنه ویژگی فیلمسازی رو باید دنبال بکنه و اینا رو شاید بگید که به چه دردی میخوره ؟ من در ادامه اون مصاحبهمون حتماً بهتون میگم که اصلاً من چرا اینا رو دارم میگم و به چه دردی میخوره.
در مورد یک دیالوگ نویسی ساده است مگه میخوایم چیکار بکنیم؟ ما اتفاقاً گول همه این سادگیها رو میخوریم یعنی اشتباه بزرگ تمام دوستانی که در مورد فیلمها دارن دوبله میکنن همین هست .
فیلم درجه یک و عالی فیلم تاریخ قدمایی داشته باشه چه فیلم نوین باشه چه فیلم نوآر باشه چه فیلم در واقع فضایی باشه شما میبینید همشون بر پایه اساس یک دیالوگ نوشته شده چرا؟ چون کسی که میخواسته دیالوگ نویسی کنه اشراف کاملی به اطلاعات عمومی نداشته و نمیدونسته.
در نظر داشته باشید شکسپیر خیلی رمانهای مختلفی داره وقتی ما با این ادبیات برخورد میکنیم مجبوریم به ادبیات قدمایی بپردازیم یعنی زمان زبانمون رو زبان فصیح قدمایی انجام بدیم خب اگه مدیر دوبلاژ خوب به این موضوع آگاهی نداشته باشه چه جور میخواد اینو نگارش بکنه و دیالوگ نویسی رو انجام بده ؟
خب ما نمیتونیم زبان عامیانه را به کار ببریم مجبوریم اون زمان قدمایی رو به کار ببریم که در واقع در فیلم جدید همین دنزل واشنگتنم که بر اساس رمان شکسپیر بازی کرده ما این رو به شهود میتونیم ببینیمش که کلاً ادبیات تغییر کرده.
حالا باز میتونیم مثلاً شجاع دل رو ببینیم که باز زبان به یک شکلی به یه شیوهای بینابین قرار گرفته که هم مخاطب عام بشنوه هم مخاطبه که تخصصی کار میکنه . این یه بخشش هست و بخش بعدی که من خدمتتون عرض کردم مدیر دوبلاژی که در مورد اطلاعات عمومی کم آگاه باشه شک نکنید فیلمو خراب میکنه اگه ترجمه معتبری در اختیارش نداشته نباشه اطلاعاتشم ناقص باشه یه داستان بی سر و ته مینویسه در دیالوگ نویسی و این نوشتنه کلاً باطل هست در مورد دوبلاژ.
این یه بخشیش هست بخش دوم که خیلی مهم هست مربوط به پشتوانه اطلاعات مربوط به داستان پردازی و فیلمنامه نویسی است.
وقتی مدیر دوبلاژ میخواد به مخاطبش یه چیزی رو تحویل بده مهمترین کاری که میخواد بکنه اینه که دیالوگ نویسی کنه در واقع دیالوگ اون فیلم رو با یک زبانی بیان بکنه . خب پس هر کاری که میخواد در مورد دیالوگ نویسی باید فوت و فن فیلمنامه نویسی و داستان پردازی را بلد باشه.
مدیر دوبلاژدر دیالوگ نویسی باید بدونه که تعویض یا اضافه کردن کلامی مسیر داستان را تغییر میتونه بده . البته حالا میگم در آینده با سینکشم برخورد میکنیم من میگم خدمتتون ولی کلاً اینها رو باید مدیر دوبلاژ در نظر که ما بسیار مدیر دوبلاژه دیدیم که ناآگاه وارد این ماجرا شدند و کلاً فیلمو خراب کردن.
موضوع مهم بعدی دقایق اولیه فیلم هست امیر جان در ۱۰ دقیقه اول فیلم کل داستان مشخص میشه . قبلاً خدمتتون عرض کردم گفتم هر داستانی هر فیلمی چند عامل معرفش هست یکی اشخاص داستانه معمولاً به نام یا شغلشون میشناسنشون و نسبتشون با همدیگه محل داستانه محل داستان یا اسم میخوره تیتر میخو پرو مثلاً میگه مثلاً کانزاس مثلاً میگه سریلانکا یا یه نمادی از اون در واقع شهره تو فیلم نمایش داده میشه اهرام ثلاثه یا مثلاً برج آزادی وقایع اتفاق میفته .
پس اولی شد اشخاص داستان برای اهمیت دقایق آغازین فیلم اشخاص داستانی یکی محل داستانه یکی زمان داستانه زمان گذشته است زمان اکنون حال یا زمان آینده است و در واقع میتونم اینطوری بگم که اهمیت این ماجرا برای در واقع شنونده در واقع برای بیننده مشخص میشه.