آنچه در این مقاله میخوانیم: هنر دوبله
هنر دوبله " خطر سقوط صدا "
انزو حکمت : سلام میکنم خدمت شما عزیزان و دوست داران هنر دوبله . با یه پادکست دیگه و امروز در خدمت یکی از اساتید بسیار برجسته مهربان کاردرست در جنوب کشور در حوزه هنر دوبله و صداسازی آقای ابوالفضل بوستانی .
امروز میخواییم به طور اخصاصی در رابطه با یکی از فیلمهای بسیار حرفهای، خیلی معروف که البته هنر دوبله بسیار حرفهای هم داشته و دوبلاژ این فیلم توسط یک تیم قدرتمند انجام شده و فکر میکنم شما خیلی خوب میشناسین تمام دست اندرکاران این دوبله رو . از مدیر دوبلاژ گرفته تا تمام گویندههایی که وجود داشتند …
کاش خودتون معرفی کنید این فیلم رو تا گفت و گو رو شروع کنیم جناب بوستانی
ابوالفضل بوستانی: مرسی ممنونم من پیش تراز اون که به سراغ فیلم برم ، میخوام در خصوص دوبلاژ و هنر دوبله صحبت بکنم و یک پیشزمینهای براتون بیارم و در نهایت یه نقد کوچیکم در مورد هنر دوبله داشته باشیم در این روزها که حال خوبی توی اسران نداره .و در آخر در مورد فیلم د دارک نایت یا همون شهسوار یا شوالیه تاریکی محصول ۲۰۰۸ به کارگردانی کریستوفر نولان و دوبله اصیل و درست ایرانی .
یکی از بهترین دوبله هایی هست که حالا در رده های مختلف صداگذاری و صدا برداری و دوبله میتونیم ازش نام ببریم ولی خب به هر حال متاسفانه از یک برههای به بعد ما دیگه از این دوبله ها با این کیفیت نداشتیم و فقدانش حس میشه.
دوبله هنر هشتم
من میخوام در مورد هنر دوبله صحبت بکنم. اصل و اساس هنر همینجور که خودتون بهتر میدونی و دوستانم میدونن، هنرهای هفت گانه وجود داره . هفت تا هنر ما داریم که در طول اعصار و دوران باهاش سروکار داشتیم . هنر اول موسیقی بود که خودت باهاش سروکار داری . هنر دوم هنرهای نمایشی هست ، هنر سوم هنرهای ترسیمی است ، هنر چهارم هنرهای تجسمی هست ، هنر پنجم هنرهای ادبی هست هنر ششم نمایش هست و بالاخره هنر هفتم سینما .
این هفت تا هنر هستند که در این میون فقدان یک هنر دیگه حس میشد چون همه این هنرهایی که شما میبینید انسان درش دخیل بوده. یعنی اگر شما در مورد موسیقی صحبت بکنی خب حتی اون ساز هم انسان درست کرده . هنر نمایشی بدن انسان درش دخیل بوده . هنر تجسمی هنرهای ترسیمی همش دست انسان بوده ، ادبی ذهن انسان بوده .
حالا هنر دوبله که متاسفانه مهجور شده و متاسفانه رو به معروف معدوم شدن هست داشت تبدیل به هنر هشتم میشد .
کلمات خودش گویا هست ، به قول اون فیلمه میگفت هر کسی که به کلمات خوب گوش کند بشارت حقیقت رو پیدا میکنه ، پس بنابراین گوش کردن خیلی مهمه ، نگاه کنید دوبلاژ ایران یه تاریخی داره مثل تمام صور و تمام ادوار یه تاریخی براش وجود داره.
دوران های هنر دوبله
یه دوران شروع داره یعنی قدم گذاشتنش روی عرصه هنر ، یه دوران به قول معروف صعود داره یه دوران سقوط و انحطاط داره .
من نمیخوام با تاریخ خستتون بکنم فقط میخوام بگم خدمتتون که اصلاً هنر دوبله چه جوری به وجود اومد و در نهایت امر به کجا کشیده شد . این نکته رو هم اضافه میکنم خدمتتون ، هر کسی که تاریخ نخونه محکوم به تکرارش هست . و این روزها ما دوباره داریم روی مدار صفر درجه روی تردمیل
مقدمه ای در مورد دوبله ایران
هنر دوبله یعنی دوباره کاری کردن زمانی شکل گرفت که فیلمهای صامتی که در امریکا و اروپا داشت رونق میگرفت . صامت بودند ، تصمیم گرفته شد در یک برههای فیلمهای صامت به فیلمهای ناطق تبدیل بشه. این کار با فیلم آواز در باران محصول ۱۹۵۹ بود که تبدیل شد به فیلم ناطق.
در اون زمان کارگردانان ، دستاندرکاران و تمام کسانی که در خصوص امر فیلم و سینما دخیل بودند فهمیدند که صدا معجزه میکنه. صدا یک تحول ایجاد کرده حتی اتفاقاً در یکی از کتابهای بزرگ ، مخصوصاً برای هنرستان من اینو میگم خدمتشون که بتونن مراجعه بکنن .
یک کتابی داریم به نام کتاب تاریخ سینما که سه یا چهار جلده هست و آرتور نایت اینو نوشته. دقیقا اینو گفته که دوبله در واقع نقطه شروع تکامل هنر جدید فیلم ناطق بود.
و این معجزه کرد ما فهمیدیم و متوجه شدیم که میتونن فیلمها رو با موسیقی ، با ساند افکتها ، صداهای مختلف ، صداهای مثلاً محیطی بتونن بهش اضافه کنن و دیگه لازم نبود که کسی پرده خوانی کنه . کسی نیاد حالا بشینه اونجا و بخواد پرده خوانی کنه .
معمولاً سینمای قدیم امریکا یا سینمای ایران که اوایل میومدن اگر خودتم مطالعه کرده باشی و دیده باشی و دوستان دیگه بدونن ، تو فیلما فیلم های تاریخی اکثراً یکی میومد و پرده خوانی میکرد یا توضیح میداد . مثال بارزش فیلم های چاپلین که اکثراً اگه دیده باشین یه تیتر روی صفحه سیاه میومد و توضیحاتی روی صفحه مینوشت .
و اتفاقاتی که میخواست بیفته رو یه جورایی توضیح میداد . ولی این رفته رفته دیدیم که کشورهای مختلف دیدن گفتن خب حالا موسیقی رو اضافه کردن، ساند افکت رو اضافه کردن ، فضای جانبی رو اضافه کردن .
بعد از مدتی فکر کردن که چرا نتونن فیلمهای امریکایی رو به زبان همون محل ،همون کشور خودشون برگردون کنن و ایده دوبله دقیقاً از همون جا شکل گرفت که معمولاً بینش اختلافه که میگن شاید از ایتالیا یا فرانسه این موضوع پدید اومد که محتملش به ایتالیا هست به خاطر دستگاههای پیشرفتهای که دوبله رو وارد کرد .
در سال ۱۳۲۰ هم در ایران دوبله رواج پیدا کرد دستگاهی را از ترکیه گرفتن و خلاصه بماند که سال ۴۰ و ۵۰ اوج دوبله ایران بود که در سال ۵۰ دوبله ایران در واقع هنرهای برتر شد و دقیقاً در همون سال قرار بود با تمام ادوات تجهیزات به هنر هشتم تبدیل بشه ………..
دوستان عزیز برای استفاده از پادکست “خطر سقوط صدا ” میتونید فایل صوتی موجود در ابتدای این صفحه رو تماشا بفرمایید . در ضمن پارت دوم از ادامه این پادکست رو میتونید بشنوید و تماشا کنید که درواقع فایل ویدیویی هست و روی دوبلاژ فیلم شوالیه تاریکی تمرکز شده .