آنچه در این مقاله میخوانیم: اهمیت ناظر ضبط
دوستان عزیزم سلام امیدوارم که خوب باشید با یه پادکست دیگه از سری پادکستهای سایت انزو حکمت در خدمتتون هستیم و امروز خیلی با جزئیات میخوام در رابطه با اهمیت ناظر ضبط با شما صحبت کنم.
قبل از هر چیز مثل همیشه خدمتتون بگم که تمام حرفهایی که از من میشنوید و تمام صحبتهایی که توی این پادکست انجام میدیم تماماً تحصیلات من و همچنین تجربه شخص خود من هست از ۹ سال ۱۰ سال کار توی استودیویی که توی ایران داشتم و تقریبا یک سال و خوردهای در سال 2024 که توی انگلیس هستم پس هرجا نظری داشتید که برخلاف نظر من بود دوست دارم که برام بنویسید . شما هم نظرتون رو بهم بگین ، من هم از شما یاد میگیرم و استفاده میکنم . با این مقدمه برسیم به این پادکست.
اول از همه برسیم به اینکه اصلاً …
ناظر ضبط کی هست و چرا اهمیت داره؟
شما زمانی که میخواید برید توی استودیو و ضبط رو انجام بدین ، حالا چه خواننده هستین و چه گوینده هستین یا دوبلور هستین و به هر عنوان میخواید که وارد استودیو بشید و فایل صوتی رو ضبط کنید. خیلی لازم هست که یک نفر به عنوان ناظر ضبط که در واقع توی اون ضبط خاص میشه مربی شما ، اصطلاحا بالای سر ضبط باشه و به شما راهنمایی بده.
خیلی از دوستان زمانی که اسم ناظر ضبط پیش میاد میگن که خب من خودم، خودم رو بهتر از یه نفر دیگه میشناسم و در حین ضبط نیازی نیست کسی بخواد بهم بگه چیکار کن چیکار نکن . بذارین من خیلی سریع و خیلی واضح براتون این مثال رو بزنم و این قسمت از بحث رو همینجا ببندیم و بریم سراغ ادامه ماجرا.
یه صحبتی که این سری از دوستان میکنند شبیه به اینه که مثلاً یک کشتیگیر یا یک بوکسور بره توی رینگ و بگه من سالیان ساله دارم خودم تمرین میکنم و از صبح تا شب تمرین کردم کلی حرفه بلدم کلی فن بلدم و دیگه نیازی نیست کسی از بیرون رینگ یا بیرون تشک به من بگه چیکار کن یا چیکار نکن .
شما همچین چیزی رو هیچ وقت نمیبینید و وقتی یه ورزشکار حالا چه کشتیگیره ، چه بوکسوره هر ورزشکاری توی هر رشتهای همیشه یه مربی میبینید که بالای سر اون هست. این دلیل بر ضعف اون ورزشکار نیست بلکه تو اون شرایطی که شما قرار دارید شاید همه چیز رو نتونی درست بسنجی.
و ساختار ما انسانها کلاً این شکلی هست حتی اگر شما علم کاملی نسبت به یک موضوع داشته باشید از بیرون به عنوان سوم شخص شما رو میبینه خیلی راحتتر میتونه ایرادها رو پیدا کنه .
حالا نسبت به تجربه خودم بخوام بهتون بگم زمانی که ایران بودم خیلی وقتا پیش میومد که اون خواننده یا گوینده داخل یا اتاق ضبط هست و ضبط رو انجام میداد میومد بیرون و همون لحظه که توی اتاق ضبط بود میگفت که به نظرم الان تمام لاینمونو خوب ضبط کردیم و هر آنچه که میتونستم رو خوب اجرا کردم .اما زمانی که میومد بیرون و از کنترل روم صدای خودش رو میشنید تازه میتونست ایرادات صدای خودش رو بفهمه. اینو در نظر داشته باشید که ناظر ضبط بسیار بسیار حکم مهمی داره.
اگر تجربه ضبط داشته باشید قطعاً براتون پیش اومده در حین ضبط شما یه حس سردرگمی داری. از خودت میپرسی الان این متنی رو که ضبط کردم یا این بیت از آهنگ رو که خوندم، آیا بهترین برداشتی بود که میتونستم از صدام داشته باشم ؟ یه حالت گیجی برای شما اتفاق میفته که نمیدونی الان خوب بوده یا اینکه دوباره ضبطش کنم یا اینکه ازش بگذرم یا اینکه الان مشکل دارم اگه مشکل دارم مشکلم چی بوده . و خیلی وقتا این اتفاقه میوفته.
پس میخوام بهتون بگم که ناظر ضبط بسیار بسیار مهمه . من یک تفاوت خیلی بزرگی که توی این یک سال و خوردهای که انگلیس هستم دیدم و فرق بزرگی که بین ضبطهایی که اینجا داشتم و ضبطهایی که تو ایران داشتم دیدم دقیقا همین بود ..
اینجا حتی خواننده های درجه دو، سه ، چهار هم همیشه یه نفر باهاشون هست که بهشون یه سری نکات رو بگه، یه سری پیشنهادات بده یه سری ایرادات صدایی رو بهشون بگه و ضبطشون رو به قول معروف نظارت کنه.
نظر انگلیسی ها در مورد ناظر ضبط
ایران معمولا خود صدابردارها این کارو انجام میدن . خارج از ایران کلاً نظرشون اینه که صدابردار وظیفهاش فقط برداشت صدا هست. یعنی به هیچ عنوان در حین ضبط نمیتونه دخالتی توی ضبط داشته باشه.
صدابردار تنها وظیفهاش اینه که بتونه صدا رو به درستی ضبط کنه ، ایرادات صدایی رو بتونه برطرف کنه و یک لاین بسیار خوب رو به مشتری تحویل بده . حالا اگر مشتری از تو بخواد که اگر ایرادی پیدا کردی بهم بگو (که معمولاً کم پیش میاد چون هرکی اینجا میاد توی استودیو کلاً یه نفر باهاش هست به عنوان ناظر) اون موقع تو حالا حق داری بهش بگی .
در غیر این صورت خود صدابردارا هم خیلی تمایلی ندارن به نظارت در ضب کسی. حتی به کسی که توس اتاق ضبط هست نمیگن تو درست خوندی، درست نخوندی، رو ضرب خوندی، یا نخوندی ، الان مثلا اینجاش میتونست بهتر بشه یا اینکه نمیتونست بهتر بشه .
تنها کاری که میکنن اینه که براتون موزیکو پلی میکنن ، شمایی که داخل هستی میشنوی ، میخونی ، استپ میده ، دوباره همون قسمتی رو که خوندی رو میشنوی و اگه خودت اوکی دادی میرین برای ادامه ضبط و اگر حتی اون احساس کرد توی صدات یک ایرادی هست اما خودت اون ایراد رو نشنیدی و نخواستی که اون ایراد رو برطرف کنی یک صدا بردار هیچ وقت به تو نمیگه که بیا دوباره ضبط کن.چرا چون خودت گفتی که اوکیه.
اما تو ایران مثلاً من خودم توی ۱۰ سالی که کار میکردم توی ایستودیو به عنوام صدابردار، فکر میکنم بدون اغراق 70 یا 80 درصد ضبط هام رو بدون ناظر ضبط انجام دادم یعنی توی 70 یا 80 درصد ضبط هایی که انجام دادم من خودم ناظر ضبط بودم .
اون بنده خدایی که میومد برا ضبط و حالا من تا اونجایی که میتونستم و به گوشم میرسید به اون خواننده یا گویندهای که توی اتاق ضبط بود ایراداتشو میگفتم و سعی میکردم که بهترین حالت صدایی رو از اون فردی که داخل هست بکشم بیرون و ضبط کنم.
ولی خب یه ایرادی این وسط وجود داره . وقتی یک خواننده برای بار اول وارد استودیو میشه من به عنوان اون صدا برداری که اونجا حضور داره ، نه شناختی در رابطه با صدای اون خواننده یا گوینده داشتم نه شناختی نسبت به تواناییهای صدایش داشتم.
نمیدونم نقاط قوتش چیه؟ نقاط ضعفش چیه؟ اولین بار داشتم صدای یه خواننده رو میشنیدم یا صدای گوینده رو میشنیدم و طبق برداشتی که همون لحظه از صدای اون فرد داشتم بهش میگفتم که تو مثلاً الان این قسمت رو اینجوری بخون با این تحریر رو مثلاً توی صدات ایجاد کن ، اون تکنیکها رو به خواننده میگفتم و خواننده خوب نمیتونست اجرا کنه چون من شناختی نداشتم من فقط به قول معروف از دید خودم داشتم اون ماجرا رو میدیدم و از دید خودم داشتم تکنیکها رو به خواننده میگفتم.
و خب قطعاً نمیتونست ۱۰۰ درصد اون بهترین حالتی که باید ایجاد بشه . حرفم رو خلاصه کنم میخوام اول از همه به شما بگم که همیشه از ناظر ضبط استفاده کنید چه خواننده هستین چه گوینده هستین چه دوبلور هستین (حالا توی دوبله ما خیلی دیدیم که مدیر دوبلاژ در واقع همون حکم ناظر ضبط رو داره که ایرادات صدایی رو به گویندهاش میگه و اونها رو رفع میکنه )
پس خلاصه همیشه از ناظر ضبط استفاده کنید و مطمئن باشید که قطعاً ضبطهاتون چندین لول بهتر میشه.حالا سوال مهم اینجاست …
چه کسی میتونه ناظر ضبط باشه؟
مثال از تجربه خودم بگم اون 70 یا ۸۰ درصدی که گفتم مثلاً ناظر ضبط نداشتنو بذاریم کنار اون ۲۰ ۳۰ درصدی که ناظر ضبط داشتن ، خیلیهاشون متاسفانه روز ضبط دوستشونو برمیداشتن با خودشون میآوردن استودیو یا مثلاً دوست دخترشونو برمیداشتن میآوردن استودیو و به اون میگفتن که اگر جایی مشکل داشتم بهم بگو …!
هرچند که ناظر ضبط مهمه توی ضبطتون باشه تا بتونه ایرادات صدای شما رو بگیره و بهتون کمک کنه اما چه کسی میتونه به عنوان ناظر ضبط توی استودیو در کنار شما قرار بگیره؟
کسی میتونه این کارو انجام بده که بدونه توانایی صدای شما چی هست؟ صدای شما رو خوب بشناسه و بدونه که شما چه تکنیکهای صدایی رو دارید؟ چه تکنیکهایی رو میتونید خوب اجرا کنید ؟ توی چه تکنیکهایی ضعف دارید؟ همچین کسی میتونه ناظر ضبط بشه برای شما .
یه دسته دیگه هم هستن که میان و مربی صدایشون رو برمیدارن میارن به عنوان ناظر ضبطشون . نمیخوام بگم که مربی صدایی شما نمیتونه ناظر ضبط شما باشه اما مثلا یه جایی مثل انگلیس این شکلیه که حتی ناظر ضبط متفاوت هست از شخصی که به شما تمرینات صدایی میده و در واقع متفاوت از معلم صدایی شماست .
چرا مربی صدا نمیتونه ناظر ضبط باشه ؟
اگه دقت کرده باشید وقتی شما میرید کلاس صداسازی یا آواز مربی شما ایرادات صدایی شما رو ریشه ای در چندین جلسه حتی در برخی مورد در چندین هفته و ماه حل میکنه . ور از طرفی مربی صدایی شما هیچوقت توی تمرینات شما نقش نداره . درواقع شما تمریناتتون توی خونه هست و شما هفته ای یک مرتبه میرید کلاس و اون مربی توی 30 دقیقه تمرینات هفته پیش شما رو بررسی میکنه و به شما تمرینات جدید صدایی رو میدعه تا بتونید برای هفته جدید اونهارو آماده کنید .
مربی آواز شما هیچوقت توی تمرینات شما نیست ، حتی اگه مربی شما آهنگ رو بهتون بگه که بخونید فقط برای اینه که بتونید یه سری تکنیک های صدایی رو نسبت به اون آهنگ در خودتون به وجود بیارید . چون اون آهنگ رو قبلا یه نفر خونده و حالا شما میتونید با تکنیک هایی که مربی شما بهتون آموزش داده و همچنین تقلید از خواننده اصلی اون تمرین یا تکنیک رو انجا بدین.
اما زمانی که شما میخوایین برید استودیو میخوایی آهنگیرو اجرا کنید که قبلا اجرا نکردین (البته گاهی اوقات یه کاری رو میشه از یه خواننده دیگه اصطلاها کاور کرد) . الان کار ناظر اینه که تکنیکهای صدایی رو بشناسه و بتونه برای شما برنامه ریزی که و درواقع طراحی کنه که هر تکنیک رو کی و کجا و روی چه کلمه ای اجرا کنید.
در نهایت اگه این برنامه ریزی و طراحی رو میتوه استاد صدایی شما انجام بده و برای شما وقت بزاره خوب چه بهتر ، اگه نه که برید سراق یک ناظر مجزا که بتونه اختصاصی تمرکز کنه روی همون تک آهنگی که شما میخوایین اجرا کنین.
کارهایی که ناظر ضبط برای شما انجام میده
شما چندین جلسه قبل از اینکه بخوایم وارد استودیو بشیم(حد اقل بین دو تا پنج جلسه . و اگر بیشتر باشه که چه بهتر اما میتونید نسبت به نیازتون انتخاب کنید) اون موزیکی که میخواین ضبط کنید رو با ناظر تمرین میکنید.
ناظرتوی اون مدت تشخیص میده که شما مثلاً پنج تا تکنیک صدایی رو خیلی خوب میتونید اجرا کنید.
حالا از این پنج تا تکنیکی که شما به خوبی میتونید اجرا کنید و توی صداتتون وجود داره رو روی کدوم کلمه از آهنگ اجرا کنید. با این حال که شما ۵ تا تکنیک صدایی داری اما آیا هر کدومش رو هرجا استفاده کنی خوبه؟ آیا هر کدومش رو صد بار توی موزیک استفاده کنید خوبه؟ حکم ناظر ضبط اینه
اول از همه تشخیص بده شما چند تا تکنیک صدایی رو خوب میتونی اجرا کنی نقاط قوت اجرایی تکنیکهای صداییت به چه شکل هست . به شما بگه این پنج تا تکنیک صدای رو که شما داری روی کدوم ورس روی کدوم بیت روی کدوم کلمه اجرا کن و حتی به چه شکل اجرا کنیم و توی مرحله بعد میاد همون قالب کلی رو که روز اول بسته میاد با شما هی تمرین میکنه هی تمرین میکنه هی تمرین میکنه و در نهایت قبل از اینکه شما وارد استودیو بشید به شما میگه که کدوم تکنیک رو کجا اجرا کنید.
چه موقع چه احساسی رو روی چه کلمهای بیان کنید ؟ کی قدرت صدایت رو نشون بدید؟ کی بیاین اون نرم بودن و سفت بودن صداتون رو نشون بدین.
و در کل میاد صفر تا صد موزیکت رو برات اصطلاحاً میبنده. پس در این حالت دیگه نیازی نداری که وقتی شما وارد استودیو میشی فکر کنی که آیا من اینجا مثلاً ویبره بزنم ، اینجا فلان تکنیکو اجرا کنم یا …
شما وقتی وارد استودیو میشی آمادهای یعنی میدونی کی باید با احساس بیشتر بخونی کی باید با قدرت بیشتر بخونی کی باید تکنیک شماره ۲ خودت رو اجرا کنی کی باید تکنیک شماره ۵ خودت رو اجرا کنی چند ضرب باید این کلمه رو بکشی آخر بیتات رو چه جوری تموم کنی.
کی اکسنت بدی ؟ کدوم حرفت رو پیانوتر اجرا کنی ؟
تمام اینها رو میدونی یعنی زمانی که شما وارد استودیو میشی صفر تا صد کارت بسته شده شما فقط میای تو استودیو ناظر ضبطتم نشسته ماکسیموم بین یک ساعت تا یک ساعت و نیم کارو اجرا میکنیم و تمام
خیلی متفاوتتره نیست؟